LILY TOMLIN

Lily Tomlin (Mommo) jest jedną z najznamienitszych komediantek i aktorek Ameryki. W trakcie swej niezwykłej kariery Tomlin otrzymała wiele nagród, w tym sześć Emmy, nagrodę Tony za swój broadwayowski monodram Appearing Nitely, drugą nagrodę Tony dla najlepszej aktorki oraz nagrody Drama Desk Award i Outer Critics’ Circle Award za jednoosobowy występ w sztuce Jane Wagner The Search for Signs of Intelligent Life in the Universe; nagrodę CableAce za produkcję wykonawczą filmowej adaptacji The Search; nagrodę Grammy za komediowy album This is a Recording, a także nominacje za kolejne albumy Modern Scream, And That’s the Truth oraz On Stage; dwie Peabody Awards – pierwszą za rolę w filmie telewizji ABC Edith Ann’s Christmas: Just Say Noël, a drugą za narrację i produkcję wykonawczą filmu stacji HBO film Celuloidowy schowek.

Urodzona w Detroit (Michigan) Tomlin rozpoczęła swą karierę od występów w miejscowych kawiarniach. W 1965 roku przeprowadziła się do Nowego Jorku, gdzie wkrótce zyskała sobie mocną pozycję występami w najznamienitszych klubach, takich jak The Improvisation, Cafe Au Go Go oraz Upstairs at the Downstairs, w którym później w Downstairs Room występowała z legendarną Mabel Mercer.

Tomlin zadebiutowała w telewizji w 1966 roku w programie The Garry Moore Show, po czym zasłynęła kilkoma pamiętnymi występami w The Merv Griffin Show, które skłoniły ją do przeniesienia się do Kalifornii, gdzie grała stałą rolę w Music Scene. W grudniu 1969 roku Tomlin dołączyła do obsady przełomowego serialu komediowego Laugh-In i od razu zdobyła sobie sławę w całym kraju swoimi kreacjami Ernestine, drażliwej telefonistki, i Edith Ann, diabolicznej sześciolatki. Kiedy Laugh-In zszedł z anteny, Tomlin zajęła się współtworzeniem scenariuszy wraz z Jane Wagner i występami w programach komediowych The Lily Tomlin Show, Lily, Lily Tomlin, Lily: Sold Out i Lily for President?, za które otrzymała trzy nagrody Emmy i nagrodę Writers Guild of America. Tomlin pojawiła się również w dramacjie stacji HBO dotyczącym epidemii AIDS, zatytułowanym A orkiestra grała dalej. Gościnnie zagrała w wielu serialach telewizyjnych, takich jak Wydział zabójstw, Archiwum X czy Para nie do pary, a także przez dwa lata grała szefową w serialu stacji CBS zatytułowanym Murphy Brown. Użyczyła także swego głosu nauczycielce przyrody, Pani Frizzle, w animowanym serialu dla dzieci Magiczny autobus, za którą to rolę otrzymała nagrodę Emmy.

Debiut Tomlin na Broadwayu odbył się w 1977 roku w sztuce Appearing Nitely, napisanej i wyreżyserowanej przez Jane Wagner. W Appearing Nitely pojawiły się takie słynne postacie, jak Ernestine, Edith Ann czy Judith Beasley, gospodyni domowa z Calumet City. Wśród nowych postaci znalazła się Trudy, kobieta z siatkami, Crystal, lotniarka z porażeniem czterokończynowym, Rick, bywalec barów dla samotnych, Glenna, dziecko lat 60. oraz Sister Boogie Woman, 77-letnia kobieta na nowo odkrywająca bluesa. Appearing Nightely został później zaadaptowany na potrzeby albumu i specjalnego programu telewizji HBO. W 1985 roku Tomlin pojawiła się na Broadwayu w trwającej rok serii przedstawień chwalonej przez krytyków sztuki Jane Wagner The Search for Signs of Intelligent Life in the Universe, podczas których dostępne były wyłącznie miejsca stojące. Po sukcesie na Broadwayu Tomlin wyruszyła w trwającą cztery i pół roku trasę po USA, od jednego wybrzeża do drugiego, podczas której odwiedziła ze swymi występami 14 miast. Tomlin jeszcze powiększyła swe osiągnięcia teatralne ogólnokrajową trasą po 29 amerykańskich miastach ze sztuką The Search, nową produkcją The Search na Broadwayu, rekordowym, sześciomiesięcznym cyklem przedstawień w San Francisco i sześciotygodniowym cyklem w Los Angeles.

W kinie Tomlin zadebiutowała rolą w filmie Roberta Altmana Nashville, za którą otrzymała nominację do Oscara i zdobyła nagrodę New York Film Critics i National Society of Film Critics dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Potem zagrała u boku Arta Carneya w filmie Ostatni seans Roberta Bentona. Następnie pojawiła się u boku Johna Travolty w roli samotnej gospodyni domowej w filmie Chwila za chwilą Jane Wagner, potem wraz z Jane Fondą i Dolly Parton w komedii Od dziewiątej do piątej. Wystąpiła w roli szczęśliwej pani domu, która nagle ulega zmniejszeniu, w filmie The Incredible Shrinking Woman, do którego scenariusz napisała Jane Wagner, a także ekscentryczną bogaczkę, której dusza wdziera się do ciała Steve’a Martina w filmie Carla Reinera Dwoje we mnie. Potem wraz z Bette Midler zagrała w filmie Big Business.

W latach 90. Tomlin zagrała w filmowej adaptacji sztuki The Search for Signs of Intelligent Life In the Universe, pojawiła się w doborowej obsadzie Cieni we mgle Woody’ego Allena, zagrała w Na skróty Roberta Altmana, a także wcieliła się w postać panny Jane Hathaway w kinowej adaptacji popularnego serialu Bogate biedaki. Wśród innych jej filmów na uwagę zasługują: Gracz, Brooklyn Boogie, Igraszki z losem, Zbrodnia nie ukarana, Odkrycie Profesora Krippendorfa, a także Herbatka z Mussolinim.

U boku Bruce’a Willisa wystąpiła w filmie Dzieciak oraz gościnnie wcieliła się w dziwną postać w filmie Kwaśne pomarańcze. Tomlin zagrała jedną z głównych ról w komedii Davida O. Russella Jak być sobą. Ostatnio można ją było oglądać w Prairie Home Companion Roberta Altmana. Tomlin właśnie zakończyła zdjęcia do nowego filmu Paula Schradera The Walker, który na ekrany kin ma wejść w 2007 roku.

         W 2002 roku Tomlin dołączyła do obsady serialu dramatycznego telewizji NBC Prezydencki poker, grając w nim rolę asystentki prezydenta Bartletta, Debbie Fiderer, za którą w 2003 roku otrzymała nominację do nagrody Screen Actors Guild w kategorii „najlepsza aktorka serialu dramatycznego”. Jesienią 2003 roku uhonorowano ją prestiżową nagrodą Mark Twain Prize for American Humor w Waszyngtonie (DC). Tomlin wciąż podróżuje po kraju ze swymi występami, a wkrótce swe klasyczne już postacie zabierze do Australii, gdzie pojawi się na występach w Sydney i Melbourne.

         Za swe dokonania filmowe Tomlin otrzymała nagrodę Crystal Award organizacji Women in Film. Szczegółowy opis jej kariery, teksty, zdjęcia i nagrania filmowe można znaleźć pod adresem www.lilytomlin.com.